ΦΥΛΛΟ 150 ΙΟΥΛΙΟΣ 2017

η άλλη άποψηAΝΩ ΙΛIΣΙΑαπό το παρελθόν στο Μέλλον A νηφόρες. Και μετά κατηφόρες. Έτσιενώνονται τα Άνω Ιλίσια με του Ζω-γράφου, σε μια έκταση 8.517στρεμμάτων. 71.126 άτομα ζουν εδώ. ΤαΆνω Ιλίσια είναι μέρος του ∆ήμου Ζωγρά-φου μαζί με το Γουδή. Η κοινότητα ανακη-ρύχθηκε ∆ήμος Ζωγράφου το 1947.Κάποτε εδώ υπήρχαν το πολύ δέκα σπί-τια, μου λέει η κυρία Τασία, σκόρπια.Ήταν χωματόδρομος η κεντρική λεωφό-ρος, η Γρηγορίου Αυξε-ντίου. «Να, κοίτα», συ-νεχίζει, «το μόνο πουυπήρχε ήταν μια πίσταεκεί απέναντι (αυτό πουμετά ονομάστηκε ντι-σκοτέκ και πιο μετάκλαμπ). Εμείς με τιςαδερφές μου, τη Ζέτακαι τη Μαρία, μικρές τό-τε, πηγαίναμε και χα-ζεύαμε τον κόσμο να χο-ρεύει». Τα υπόλοιπαΆνω Ιλίσια; «∆εν υπήρ-χαν άλλα σπίτια», μουαπαντά χαμογελαστά,«από εδώ και πάνωυπήρχαν εκτροφεία γουρουνιών. Ο δρό-μος ήταν χωματόδρομος. Ήμασταν δέκαοικογένειες που μεγαλώναμε μαζί ουσια-στικά. ∆εν θα ξεχάσω όταν μας είχαν κατα-σχέσει το πατρικό μου στην κατοχή. Έπει-τα τα πράγματα πήγαν καλύτερα, δειλά-δειλά από το 1960 και μετά άρχισαν να χτί-ζονται σπίτια και σταδιακά άρχισαν να έρ-χονται και άλλοι εκτός περιοχής».Τα Άνω Ιλίσιααπό πάνω προς τα κάτωΤα Άνω Ιλίσια λέγονταν «Κουπόνια» έωςότου ενσωματώθηκαν στου Ζωγράφου. Εί-ναι μια άγνωστη περιοχή τα Άνω Ιλίσια,ανεξερεύνητη σχεδόν, το μόνο που γνωρί-ζουν όλοι για αυτήν είναι ότι στην κορυφήτους βρίσκονται από τη μία η Θεολογικήκαι λίγο παραπάνω η Φιλοσοφική σχολή.Και μια που οι φοιτητές ανηφορίζουν προςτις σχολές τους βλέπουν και τα Άνω Ιλίσιαώσπου όσοι δεν μένουν εδώ, πηγαίνουνέπειτα από κάποιο μάθημα στην εξεταστι-κή να πιουν το καφεδάκι τους και ανακα-λύπτουν μία νέα φοιτητούπολη, διαφορε-τική από την πολυσύχναστη γειτονική πε-ριοχή του Ζωγράφου.Μεταξύ Φιλοσοφικής και Θεολογικήςδεν υπάρχουν κοντινοί χώροι για να περά-σει την ώρα του κάποιος και να συζητήσειμε τους φίλους του. Είναι τελείως «χω-ριό», δεν θα βρεις ούτε περίπτερο, αλλάθα βρεις παρκινγκ, κάτι εξαιρετικά δυσεύ-ρετο στα Άνω Ιλίσια. Το χειμώνα κάνει πο-λύ κρύο, αλλά αν ο δρόμος σε φέρει εδώτον Απρίλη, θα είσαι σίγουρος ότι ήρθε ηάνοιξη: Απεραντοσύνη, φρεσκάδα, λου-λούδια, χαμός!Μεταξύ Γρηγορίου Αυξεντίουκαι Ούλωφ ΠάλμεΣυνεχίζοντας το περπάτημα προς τα κά-τω θα συναντήσεις ήσυχες γειτονιές τωνΆνω Ιλισίων, όσο κατεβαίνεις πιο πυκνο-κατοικημένες, μέχρι που φτάνεις κάπουστη μέση της περιοχής, στη λεωφόρο Γρη-γορίου Αυξεντίου. Μεταξύ Γρηγορίου Αυ-ξεντίου και Ούλωφ Πάλμε συνοψίζεται ηνυχτερινή ζωή των Άνω Ιλισίων. Εδώ είναιη αγορά, καφετέριες, μερικές από αυτέςείναι διάσημες και εκτός περιοχής, και ρα-κομελάδικα που ακόμη και τις καθημερινέςείναι ανοιχτά μέχρι τα ξημερώματα!Συνεχίζοντας τη βόλτα στα Άνω Ιλίσια,μπαίνοντας μέσα στα στενά, πηγαίνονταςανηφορικά, θα συναντήσεις την Πανεπι-στημιούπολη, τον χώρο όπου βρίσκονται οιεστίες. Εδώ μπαίνεις με δύο τρόπους, είτεστην είσοδο που υπάρχει στην Ταξίλου είτεαπό πιο χαμηλά μεταξύ Ούλωφ Πάλμε καιαρχές Ταξίλου. Ο χώρος ενδείκνυνται γιαπερπάτημα, για τρέξιμο, για ό,τι αντέχεικανείς! Ιδανική επιλογή για άνοιξη-καλο-καίρι, για χειμώνα δεν στο συστήνω! Παρό-λα αυτά, αν αντέχεις το κρύο, είναι μια κα-λή επιλογή, έχει πολύ κόσμο και φωτισμό,στον χώρο του στίβου τουλάχιστον.Η περιοχή των Άνω Ιλισίων είναι γεμάτηαπό χώρους πρασίνου. Τι κι αν είναι μια πυ-κνοκατοικημένη μεσοαστι-κή περιοχή και δίπλα στοκέντρο, μόλις 15 λεπτά, θαπάρεις καθαρό αέρα, θαέχεις πού να αθληθείς καιάπειρα μέρη για να κάνειςτις βόλτες σου. Επίσης, ανκαι έχει νυχτερινή ζωή, έχειηρεμία για όταν θελήσειςνα απομονωθείς.Τα Άνω Ιλίσια είναι μιαπεριοχή που δημιουργήθη-κε από το πουθενά, με δέ-κα «χαμόσπιτα», χωματό-δρομο κι ερημιά, μέχρι πουστη δεκαετία του 70’-80’ένα τριάρι εδώ έγινε τοόνειρο του μέσου αστού. Όλοι έδωσαν ότιείχαν αντιπαροχή και η περιοχή γέμισε πο-λυκατοικίες ασφυκτικά, ίσως ψηλότερεςαπό ότι μπορούσε να αντέξει. Σήμεραέφτασε να είναι από τις πιο πυκνοκατοικη-μένες περιοχές. Βέβαια, ορισμένα σημείαέχουν κρατήσει την αγνότητά τους.Εδώ έρχεσαι από το κέντρο με το 220και 221 είτε ανεβαίνοντας από το Caravel,αν έρχεσαι με αυτοκίνητο. Ή εναλλακτικάμε το 235 ή το 608, αν θέλεις να περπατή-σεις λίγο μεταξύ Ιλισίων και Ζωγράφου. Ηπεριοχή δεν εξυπηρετείται ακόμη από με-τρό. Θα βρεις τα πάντα και 24ωρα μαγα-ζιά, περίπτερα για οποιαδήποτε ώρα θελή-σεις κάτι. Η περιοχή είναι ήσυχη, αλλά δεν«κοιμάται» ποτέ!Ήξερες ότι:• H περιοχή φημολογείται ότι λέγονταν«Κουπόνια» από τα κουπόνια που διανέμο-νταν για τα κτήματα του Υμηττού ανά έξι σελαχίδια σε Οθωμανούς.• Από τη μεγάλη περιοχή του Ζωγράφουπροέρχεται και ο Γιάννης Αντετοκούνμπο.• Στους Ολυμπιακούς αγώνες του 2016στο Ρίο συμμετείχαν δύο Ιλισιώτες, ο Πο-ντικέας στην Εθνική Πόλο και η Βλαχάκηστον Μαραθώνιο.Οι ομάδες που γράφουν ιστορία• O θρυλικός Ηλυσιακός, στενά συνδε-δεμένος με την ιστορία των Ιλισίων αφούιδρύθηκε το 1927, κατά τη διάρκεια τουΜεσοπολέμου. ∆ιατηρεί τμήματα σε βόλεϊ,κολύμβηση, μπάσκετ, ξιφασκία, ποδό-σφαιρο, πόλο, τοξοβολία και μπάσκετ. Ταχρώματά του είναι το κίτρινο και το μαύρο.• Το 1979 ο Γιάννης Ζώρζος, παλιόςπρωταθλητής αποστάσεων, ιδρύει τον«ΓΑΣ Ιλισός», δίνοντας έμφαση στον κλασι-κό αθλητισμό, στο στίβο και στο τρίαθλο.• Αρκετά αργότερα, το 1981, ιδρύθηκεο Ποσειδώνας από μια ομάδα γονέων αρχι-κά. Ξεκινά ως κολυμβητικός όμιλος, ενώτο 1983 ιδρύονται τμήματα υδατοσφαίρι-σης και ενόργανης γυμναστικής.Έζησαν εδώΙλισιώτες διάσημοι υπήρξαν πολλοί.Τζένη Καρέζη, Νίκος Κούρκουλος, Κων-σταντίνος Καζάκος. Από το 1931 ο ζωγρά-φος Γιώργος Γουναρόπουλος εγκαταστά-θηκε στα Άνω Ιλίσια. Το 1978 ο γιος τουΓουναρόπουλου δώρισε το σπίτι και εργα-στήριο του ζωγράφου στον ∆ήμο Ζωγρά-φου και σήμερα ο χώρος είναι το μουσείοτου «Γιώργου Γουναρόπουλου».Πηγή: AthensVoice.gr ΝΕΦΕΛΗ ΜΠΕΤΑ Aς κάνουμε και ένα τα-ξίδι μέσα στον χρόνογια να δούμε πωςένας συνοικιακός δήμος τηςΑθήνας έφτασε στον 21ο αι-ίωνα να αποτελεί το πλέονπυκνοκατοικημένο δήμο τηςΕυρώπης!!!!!Σύμφωνα λοιπόν με μιαεκδοχή κατά τον 18ο αιώνακυρίαρχοι ιδιοκτήτες της πε-ριοχής (που σήμερα βρίσκε-ται στα όρια του ∆ήμου Ζω-γράφου) ήταν Τούρκοι αγά-δες και η Μονή Πετράκη. Με-γάλο μέρος της παραχωρή-θηκε κατά το τέλος του 18ου αιώνα στοναρχιμανδρίτη ∆ιον. Πετράκη, από την ίδιατη μητέρα του Σουλτάνου σε ένδειξη ευ-γνωμοσύνης για τις ιατρικές συμβουλέςπου της παρείχε ο Πετράκης.Μία δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει πως οιεκτάσεις που περιλαμβάνονται σήμερα σταόρια του ∆ήμου Ζωγράφου περιήλθαν στηνκυριότητα των Πετράκηδων μέσω αγορα-πωλησίας που έγινε με τους Τούρκουςιδιοκτήτες της, τις παραμονές της αποχώ-ρησης των Τούρκων από την Αθήνα. Ανά-μεσα στους τίτλους ιδιοκτησίας εμφανίζε-ται για πρώτη φορά το όνομα Γουδής πουσήμερα αποδίδεται με ουδέτερο, δηλαδήπεριοχή Γουδί. Υπάρχει μία εκκλησία κο-ντά στη οδό Γ. Παπανδρέου που ονομάζε-ται η Παναγιά του Γουδή η οποία λογικά θαανήκε σε κάποιον Γουδή για τον οποίο δενδιαθέτουμε περισσότερα στοιχεία.Το 1880 στην περιοχή εγκαταστάθηκανδιάφορες στρατιωτικές υπηρεσίες, ενώ γύ-ρω στο έτος 1900 άρχισαν να φέρνουν ταζώα τους για να ξεχειμωνιάσουν κάποιοιτσοπαναραίοι από την ορεινή ∆ωρίδα τηςΦθιώτιδας. Σιγά - σιγά οι πρόχειρες παρα-γκούλες που έστηναν οι τσοπαναραίοι με-τατράπηκαν σε μικρά και μονιμότερα σπι-τάκια τα οποία χτίζονταν αυθαίρετα. ∆η-μιουργήθηκε έτσι ένας μικρός οικισμόςστην περιοχή που ονομάζεται Κουπόνια(σημερινά Ανω Ιλίσια). Η ονομασία λέγεταιπως προήλθε από την εποχή (1793) τότεπου τα κτήματα του Υμηττού μοιράζοντανμε «λαχίδια» και ο κάθε Οθωμανός έπαιρνεέξη από αυτά.Οι τσοπάνηδες ασχολούνταν με την πώ-ληση των προϊόντων τους στην πρωτεύου-σα. Σπίτι-σπίτι πέρναγαν κάθε πρωί καιμοίραζαν το γάλα. Έτσι στην περιοχή δη-μιουργήθηκαν τα πρώτα γαλακτοπωλείακαι γιαουρτάδικα.Στα μέσα του 19ου αιώνα άρχισαν ναπωλούνται (ή να παραχωρούνται???) μεγά-λες εκτάσεις σε ιδιώτες οι οποίοι στα μέσατου 20ού αιώνα τις χώρισαν σε μικρά οικό-πεδα και άρχισαν τμηματικά να τις πω-λούν. Μία από αυτές τις οικογένειες ιδιω-τών ήταν και η οικογένεια Ζωγράφου. Λί-γο μετά τον Α ́ Παγκόσμιο Πόλεμο με τηναύξηση του πληθυσμού στην Αθήνα, τα οι-κόπεδα αυτά άρχισαν να γίνονται ανάρπα-στα. Έτσι δημιουργήθηκε ο πρώτος οικι-σμός ο οποίος αναγνωρίστηκε ως κοινότη-τα και ονομάστηκε Ζωγράφου λόγω τουπρώτου οικιστή της περιοχής. Ο οικισμόςδεν διέθετε τις στοιχειώδεις ανέσεις αφούβρισκόταν εκτός σχεδίου πόλεως με τα πε-ρισσότερα κτίσματα να έχουν χτιστεί αυ-θαίρετα. Λόγω του καλού κλίματος της πε-ριοχής και των γάργαρων νερών που κα-τέβαιναν από το βουνό Υμηττός, η περιοχήαποτέλεσε καλοκαιρινό θέρετρο επώνυ-μων ατόμων του πνευματικού κόσμου, καιπολλές ήταν οι επαύλεις που χτίζοντανστην περιοχή. (Μία από αυτές ήταν και τηςΜαρίκας Κοτοπούλη που σήμερα λειτουρ-γεί ως Μουσείο και ως χώρος εκδηλώσε-ων). Με την κατάτμηση όμως της γης καιτην πώληση των μικρών οικοπέδων οαριθμός των κατοίκων αυξανόταν διαρ-κώς. Το ίδιο και η αυθαίρετη δόμηση έξωαπό τα όρια του εγκεκριμένου σχεδίου πό-λης ιδιαίτερα μετά από τον «συνωστισμό»των προσφύγων από την Μικρά Ασία. Εκεί-νη την εποχή οι αγοραπωλησίες οικοπέ-δων (τα σχέδια των οποίων βασίζονταν σεαυθαιρεσίες ιδιωτών) είχαν την τιμητικήτους. Το 1932 με την παρέμβαση τουΥπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας εγκατα-στάθηκαν πρόσφυγες σε οικόπεδα πουτους παραχωρήθηκαν από το ∆ημόσιο. Εύ-λογο ήταν πως για λόγους πολιτικών σκο-πιμοτήτων, μερικοί υποψήφιοι βουλευτέςάρχισαν να πιέζουν την κυβέρνηση προκει-μένου να νομιμοποιηθούν αυτοί οι οικι-σμοί, με το επιχείρημα πως στην κατάστα-ση στην οποία βρίσκονταν αποτελούσαναπειλή για την δημόσια υγεία, αφού ωςαυθαίρετος οικισμός δεν διέθετε τις στοι-χειώδεις υποδομές (ύδρευση, αποχετευτι-κό κλπ). Όπως γίνεται συνήθως εν μια νυ-κτί η περιπόθητη νομιμοποίηση ήρθε κατάτη διάρκεια μιας προεκλογικής περιόδου.Και μετά ήρθε η Κατοχή. Ο κόσμος πει-νούσε, κρύωνε, άρχισε να καταστρέφει το(τότε) δάσος της περιοχής των Κουπονιών,κόβοντας ξύλα είτε για να ζεσταθεί είτε γιανα τα πουλήσει με αντάλλαγμα ένα κομμά-τι ψωμί. Κόψε-κόψε αφού δεν έμεινε τίπο-τα στα Κουπόνια (σημερινά Άνω Ιλίσια) άρ-χισαν να κόβονται και τα δέντρα πουυπήρχαν κατά μήκος της κεντρικής οδούΟύλοφ Πάλμε μέχρι πάνω στον Υμηττό.Ένα αιώνα μετά (περίπου) στη θέση εκεί-νου του δάσους θα βρει κανείς πολυκατοι-κίες και αυτοκινητόδρομους.Το 1947 η Κοινότητα Ζωγράφου μετα-τράπηκε τελικά σε ∆ήμο και το 1950 περι-λαμβάνοντας στα όριά του τις περιοχέςΓουδί και Κουπόνια (σημερινά Άνω Ιλίσια).Ο πληθυσμός άρχισε να αυξάνεται μεδραματικούς ρυθμούς, οι κάτοικοι που το1941 ήταν 6551, το 2001 έγιναν 130000 καισήμερα λέγεται πως έχουν φτάσει τους150000. Στην αύξηση του πληθυσμού συνε-τέλεσε και η εγκατάσταση της Πανεπιστη-μιούπολης η οποία προσέλκυσε πλήθος νέ-ων ανθρώπων.Σήμερα ο ∆ήμος Ζωγράφου αποτελείτον πλέον πυκνοκατοικημένο ∆ήμο της Ευ-ρώπης, με σοβαρά προβλήματα τόσο σεελεύθερους χώρους όσο και σε επιβαρυμέ-νο από ρύπους αέρα. Η δόμηση εξακολου-θεί με τρελούς ρυθμούς, αδιαφορώνταςγια το μέλλον που αυτή η ταχεία ανοικοδό-μηση επιφυλάσσει, έτσι χωρίς πρόγραμμαόπως γίνεται στην Ελλάδα.Το παράδειγμα της ιστορίας της σταδια-κής καταστροφής στου Ζωγράφου είναιένα. Ομοιότητες θα βρούμε σε πολλές πε-ριοχές τόσο της Αθήνας όσο και άλλων πε-ριοχών. Πλέον η ανάσα στην πρωτεύουσαλιγοστεύει, οι ελεύθεροι χώροι που έχουνμείνει για χτίσιμο είναι λιγοστοί. Ας παρα-μείνουν πράσινοι η ας γίνουν. Το έχουμεανάγκη τόσο για εμάς τους ίδιους, όσο καιγια τις επερχόμενες γενιές στις οποίεςοφείλουμε να παραδώσουμε το δικαίωματης ΖΩΗΣ.Πηγή: Dyosmaraki 6